Już pięć lat spacerujemy z Wami!
Organizator: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Mazowieckiej MASŁAW
Projekt współfinansuje: m.st. Warszawa, dzielnica Wola
Partner: Muzeum Woli. Laboratorium Miasta, oddział Muzeum Warszawy
Patroni medialni: „Kurier Wolski”, „Echo Woli”, „RDC”
„Po Woli do woli 5” – to już piąty cykl spacerów po tej dzielnicy organizowany przez Stowarzyszenie „Masław”. Co roku na wycieczki po Woli przybywają nie tylko mieszkańcy z okolicy, lecz także z innych części Warszawy. Spacerują całe rodziny i pokolenia: od dzieci w wózkach, po osoby pamiętające czasy powstania warszawskiego, będące świadkami historii.
Na piątą rocznicę spacerów „Po Woli do woli” Stowarzyszenie „Masław” przygotuje darmową mapę z trasami 5 wycieczek.
Spacery będą odbywać się w wybrane niedziele, od 14 czerwca do 25 października 2015 r. Start zawsze o godz. 13.00.
„Po Woli do woli” spaceruje już od lat, organizatorzy starają się jednak, aby w każdym roku pojawiały się nowe tematy wycieczek. W tym roku chcą przypomnieć, że oprócz tego, że Wola to olbrzymie dziedzictwo postindustrialne i wiele pozostałości fortyfikacyjnych, dzielnica ma także inne, niemniej ciekawe oblicza.
Ponieważ będzie to jubileuszowy cykl spacerów, przewodnicy zaproponują tematy, które cieszą się największym zainteresowaniem, ale także zupełnie nowe trasy. Historia dzielnicy kryje w sobie wiele interesujących i barwnych zdarzeń. Odbędą się więc wycieczki po żydowskiej Woli w rejonie Nowolipek oraz Woli tramwajowej, wolskich schronach, czyli tzw. Ringstandach na Woli, a także Woli kolejowej, tzw. Syberii na Woli, oraz po mało znanym, ale fascynującym terenie wolskich Odolan. Nie zostaną też pominięte piękne zielone tereny tej dzielnicy.
Wydanie mapy, która posłuży popularyzacji dziedzictwa kulturowego Woli i będzie miała charakter edukacyjny, planowane jest na połowę czerwca. Poza formą drukowaną, rozdawaną bezpłatnie, publikacja pojawi się także w formacie pdf – do ściągnięcia na stronie internetowej Stowarzyszenia. Z taką mapą każdy sam będzie mógł wybrać się na wolską wycieczkę zaproponowanymi przez przewodników trasami.
Spacer 1.
14.06.2015 (niedz.) – Garbarnie wolskie
Zbiórka: godz. 13.00, ul. Okopowa, przystanek „Niska” w stronę Powązek
Prowadzenie: Patrycja Jastrzębska
Wycieczka poprowadzinas szlakiem garbarni warszawskich, które zdominowały krajobraz tej części Woli i jeszcze przed I wojną światową były dla niej bardzo charakterystyczne. Obok dużych fabryk zatrudniających po kilkuset robotników mieściły się mniejsze zakłady, o których pamięć dziś prawie zanikła. Na spacerze przypomnimy te garbarnie, które już nie istnieją, jak i te, których budynki jeszcze stoją, choć od kilkudziesięciu lat nie pełnią swoich funkcji.
Spacer 2.
21.06.2015 (niedz.) – Wola postindustrialna – Czyste
Zbiórka: godz. 13.00, róg ul. Towarowej i Kolejowej
Prowadzenie: Michał Szymański
Na Czystem, z racji bliskości stacji towarowo-rozładunkowej, w drugiej połowie XIX w. zaczęły powstawać liczne zakłady przemysłowe. Odwiedzimy takie znane miejsca, jak dawną Odlewnię Amrożewicza, Zakłady Farmaceutyczne „Polfa”, Gazownię na Czystem, przypomnimy o wyburzonej Fabryce im. Róży Luksemburg, potentacie produkcji lamp i żarówek, oraz opowiemy o wzorcowej rewitalizacji dawnego Zakładu Elektrowni i Tramwajów Miejskich i przekształceniu go w Muzeum Powstania Warszawskiego (ul. Przyokopowa 28).
Spacer 3.
28.06.2015 (niedz.) – Zachodnia Wola przemysłowa. Wycieczka rowerowa
Zbiórka: godz. 13.00, róg ul. Wolskiej i Fort Wola
Prowadzenie: Włodzimierz Maj
Będzie to wycieczka po dziedzictwie postindustrialnym zachodniej Woli, w której przemysł rozwijał się później niż we wschodniej części dzielnicy. Zwiedzimy więc przede wszystkim zakłady powstałe już w XX w., m.in. PZL–Wola (Zakłady Mechaniczne im. M. Nowotki), Warszawskie Zakłady Maszyn Budowlanych im. L. Waryńskiego oraz Stację Rozdziałową.
Spacer 4.
05.07.2015 (niedz.) – Na Woli jest zielono – wolskie parki. Wycieczka rowerowa
Zbiórka: godz. 13.00, róg ul. Księcia Janusza i Obozowej
Prowadzenie: Włodzimierz Maj
Wola ma także swoje zielone oblicze. Znajdziemy tam liczne parki i tereny zielone, które pozwalają mieszkańcom na aktywną rekreację. Podczas tej relaksującej wycieczki rowerowej zwiedzimy parki historyczne, jak Park Sowińskiego, oraz późniejsze założenia krajobrazowe: Park Szymanowskiego, Park Moczydło. Odwiedzimy również dalsze rejony Woli – Lasek na Kole, przez który płynęła jedna z głównych rzeczek Warszawy, Rudawka.
Spacer 5.
06.09.2015 (niedz.) – Muranów zachodni – mniej znana dzielnica żydowska
Zbiórka: godz. 13.00, rondo „Radosława”, między ul. Jana Pawła II a Okopową
Prowadzenie: Michał Szymański
Żydowska dzielnica to nie tylko rejon wokół Muzeum Historii Żydów Polskich. Po zachodniej stronie alei Jana Pawła II znajdziemy również sporo pozostałości i wspomnień po dzielnicy z okresu przedwojennego, mimo że wojna okazała się dla niej szczególnie okrutna. Podczas spaceru natrafimy na kościół cudownie ocalony z getta, znajdziemy się na chwilę w Serbii, zajmiemy się wolskim przemysłem i tym, co z niego zostało, obejrzymy kilka ocalałych pałacyków i gmachów sprzed wojny, a także poszukamy śladów starej dzielnicy w dzisiejszych nazwach ulic i porównamy ich dzisiejszy przebieg z przedwojennym.
Spacer 6.
13.09.2015 (niedz.)– Fortyfikacje na Odolanach. Wycieczka rowerowa
Zbiórka: godz. 13.00, róg ul. Dźwigowej i Wałowickiej, przystanek w stronę Bemowa
Prowadzenie: Paweł Brudek
Zwiedzanie Odolan to zwiedzanie miejsca mało znanego, lecz fascynującego. Tam czas się niemal zatrzymał. Na wycieczce obejrzymy niemieckie schrony obserwacyjne typu Beobachtungsstand i schrony przeciwlotnicze Luftschutz-Splittergraben. Zobaczymy również teren stacji rozdzielczej „Odolany” z lat dwudziestych XX w., z bardzo interesującym budynkiem dworca w stylu neobarokowym. Odwiedzimy też relikty rosyjskiego fortu Odolany na ulicy Potrzebnej.
Spacer 7.
20.09.2015 (niedz.)– Wola postindustrialna – Mirów
Zbiórka: godz. 13.00, róg ul. Towarowej i Prostej, przy Centrum Jupiter
Prowadzenie: Patrycja Jastrzębska
Trasa wycieczki zaprowadzi nasm.in. do zakładów o tradycjach metalurgicznych, produkujących sprzęt ciężki (parowozy, a później koparki dawne), czyli do „Borman, Szwede i Spółka”, przed II wojną światową zwanych Czerwonym Parowozem, a po wojnie przemianowanych na Zakłady im. L. Waryńskiego. Zwiedzimy także Fabrykę Norblina, w XIX w. i na początku XX w. słynącą ze swych wyrobów platerniczych, której same zabudowania mają niezwykle bogatą historię. Opowiemy o zakładach przemysłowych związanych z rozwojem prasy, po wojnie prężnie działających na Woli, oraz o pomniejszych zakładach przemysłowych charakterystycznych dla Mirowa.
Spacer 8.
27.09.2015 (niedz.)– Ulrychów – wspomnienie ogrodów Ulrycha
Zbiórka: godz. 13.00, Przy fontannie pod centrum „Wola Park”
Prowadzenie: Michał Szymański
W trakcie wycieczki poznamy rodzinę Ulrichów – Jana Bogumiła, założyciela warszawskiego imperium ogrodniczego, oraz Jana Krystiana, który przeniósł produkcję na Górce. Zobaczymy, co pozostało z ich królestwa roślin, które zaopatrywało większą część stolicy w warzywa i owoce. Poznamy też zakamarki osiedla Ulrychów, które jest jednym z mniej odkrytych części nie tylko Warszawy, lecz także samej Woli. Przespacerujemy się więc przez okolice centrum handlowego „Wola Park”, odnajdziemy zagubione kapliczki pamiętające czasy carskie, przyjrzymy się ocalałym drewniakom w stylu kurpiowskim oraz przedwojennym kamienicom. Poznamy nieco wielonarodowościowego folkloru, nie miniemy też tematu powojennej architektury mieszkalnej.
Spacer 9.
04.10.2015 (niedz.) – Gazownia Warszawska i jej okolice
Zbiórka: godz. 13.00, Muzeum Gazownictwa, ul. Kasprzaka 25
Prowadzenie: Patrycja Jastrzębska
Będzie to spacer po niezwykłym terenie, który w dużym stopniu zachował oryginalną strukturę wraz z najbardziej wartościowymi zbiornikami na gaz przy ul. Prądzyńskiego. Odwiedzimy także Muzeum Gazownictwa i dowiemy się, jak kiedyś produkowano gaz, zobaczymy również niezwykłe eksponaty muzeum.
Spacer 10.
11.10.2015 (niedz.) – Śladem wolskich schronów – Ringstandów
Zbiórka: godz. 13.00, rondo „Ziutka”,przystanek „PKP Koło” w stronę Centrum
Prowadzenie: Paweł Brudek
Na wycieczce przejdziemy się po fascynujących pozostałościach niemieckich schronów na Woli i poznamy związane z nimi historie. Zobaczymy m.in. niemiecki schron typu Ringstand 58 c (chroniący Kolej Obwodową przy ul. Górczewskiej), Ringstand, oficerski budynek mieszkalny, budynek koszarowy, magazyn i stróżówkę przy bocznicy linii obwodowej, Kolej Obwodową, schrony typu Ringstand 58 c wybudowane przez Niemców po powstaniu warszawskim w ramach tzw. Festung Warschau, a także Muzeum Powstania Warszawskiego i schron Ringstand 58 c w całej okazałości.
Spacer 11.
18.10.2015 (niedz.) – Tramwajem przez Wolę
Zbiórka: godz. 13.00, ul. Młynarska 2, przed bramą zajezdni tramwajowej
Prowadzenie: Michał Szymański
Wola tramwajami stoi – to nie jest przesada. To właśnie tutaj ulokowała się silna społeczność tramwajarskiej rodziny, to tutaj bije serce tramwajów warszawskich. Podczas spaceru dowiemy się, jak prężna jest to grupa zawodowa, organizująca szkoły i przedszkola, mieszkania pracownicze i inne wygody. Zobaczymy zajezdnię tramwajową na ul. Młynarskiej, a także porozmawiamy o sieci tramwajowej, przebiegającej przez Wolę.
Spacer 12.
25.10.2015 (niedz.) – Śladami wolskiej Syberii
Zbiórka: godz. 13.00, róg ul. Towarowej i Srebrnej
Prowadzenie: Paweł Brudek, Patrycja Jastrzębska
Podczas spaceru odkryjemy, gdzie się znajdowała i czym właściwie była słynna wolska „Syberia”. Dowiemy się, skąd pochodzi ta zaskakująca nazwa. Przejdziemy trasą, wzdłuż której w drugiej połowie XIX w. i w początkach XX w. rozlewało się kłębowisko szyn towarowych, będących częścią wolskiej stacji towarowo-rozładunkowej. Poznamy też tajemnice Dworca Głównego, na terenie którego obecnie mieści się (jeszcze) Muzeum Kolejnictwa.